యముడి ముందు చలం

యముడి ముందు చలం -- గుడిపాటి వెంకట చలం గారు రాసిన ఈ స్కెచ్ 1948 నాటిదట. "పరమ సత్యాన్ని" రెండు పేజీల్లో ఎలా చెప్పగలిగాడా అనిపిస్తుంది చదివితే. తరచిన కొద్దీ కొత్త కొత్త సత్యాలు స్ఫురింపజేసే ఈ సంభాషణ నిజంగా ఒక మాస్టర్ పీస్. ఆధ్యాత్మికంగా ఆకలి గొన్నవాళ్ళు ఆవురు ఆవురు మని చదవవలసిన రచన.
చలం : ఎవరూ ? యముడా?
యముడు : అవును.
చలం : ఉన్నావా ? లేవనుకున్నాను.
యముడు : అనుకోలేదు. అనుకున్నాననుకున్నావు.
చలం : అన్ని మతాల వాళ్ళూ ఇక్కడికి రావలసిందేనా?
యముడు : యముడి లో నమ్మకం ఉన్నవాళ్ళు
చలం : తక్కిన వాళ్ళూ ?
యముడు : వాళ్ళ నమ్మకం ప్రకారం
చలం : అసలు నమ్మకం లేక పోతే ?
యముడు : ఏమీ లేదు. దేంట్లోనూ నమ్మకం లేని వాళ్ళకి.
చలం : మరణం తరవాత జీవితంలోనే నమ్మకం లేకపోతే ?
యముడు : మరణం తోనే ఆఖరు !
చలం : నాకూ నమ్మకం లేదే ! చాలా మందికి లేదు ఇప్పుడు.
యముడు : లేదంటే చాలదు. నిజంగా, నిస్సందేహంగా లేక పోవాలి. లేని వాళ్ళ జీవితమే వేరు. మృగాలకి లేదు. వాటికి మృత్యువు తోనే అంతం. మరణంతో నిజంగా అంతంఅనుకునే మనిషికి జీవితంపైన ఆ పట్టు ఉండనే ఉండదు. అ రాతలు, ఆ వాదాలూ, ఆ ప్రేమలూ, ద్వేషాలూ నిలచి పని చెయ్యవు. నువ్వు చెప్పేదే నిజమని నమ్మకం. అవన్నీ ఏమిటి ? ఏదీ నిలవక ప్రతి నిముషం బూడిదై పొయ్యే ప్రపంచం లో సత్య మనేది ఎక్కడ వుంది ?
చలం : కానీ మానవ జాతి అభివృద్ధి, సత్యానికి కళ్ళు తెరవగల…
యముడు : ఏం మానవజాతి ? పదేళ్ళ తరవాత ప్రపంచం వుంటుందని ఆ విశ్వాస మేమిటి ? సత్యమేదో తెలుసుకుంటుందని ఆ ఆశ ఏమిటి ?
చలం : అట్లా అయితే ఈ విశ్వాసాలేం లేకుండా స్వార్ధంగా బతికేవాడికి ఇక లోకం లేదన్న మాట !
యముడు : స్వార్ధంగా బతికే వాడికి వుంది. వాడు దేనికో బతుకుతున్నాడు గనుక.
చలం : మరి ఎవరికి లేదూ ?
యముడు : అంటే అందరికీ వుంది. కాని అనేక విధాలుగా వుంది.
చలం : నాకు యముడు అనే వాడిలో ఎన్నడూ నమ్మకంలేదు.
యముడు : అయితే యముడివా అని నన్నెందుకు అడిగావు ? యముడని నన్నెందుకు అనుకున్నావు ?
చలం : అవునేమో, అనుకున్నాను.
యముడు : అందుకనే అయినాను.
చలం : అనుకోకపోతే ?
యముడు : యముణ్ణి కాను.
చలం : అప్పుడు ఎవరు ?
యముడు : నువ్వెవరని అనుమానిస్తే వాణ్ణి.
చలం : తరవాత ?
యముడు : తరువాత నువ్వేమని అనుకుంటున్నావో, అది !
చలం : ఏమీ అనుకోవటం లేదు.
యముడు : అబద్ధమాడకు. (నవ్వుతున్నాడు). నేను చెప్పనా ? నీకు స్వర్గమా, నరకమా? అనుకుంటున్నావు . అవునా ?
చలం : నాకు స్వర్గనరకాలలో నమ్మకం లేదు.
యముడు : అదంతా సరేలే. అది భూలోకంలో. పుస్తకాలలో. ఇక్కడ నన్ను చూసి అనుకున్నావా లేదా ?
చలం : మరి యముడు గనక తరవాత అంతేకదా నేను అనుకోవలసింది !
యముడు : అవును. అంతే కదా. అదే నిజం !
చలం : సరే, స్వర్గమా, నరకమా ?
యముడు : నేను యముణ్ణయినప్పుడు, నరకమే గా నీకు ?
చలం : నాకు నరకం లో ఎప్పుడూ నమ్మకం లేదు.
యముడు : లేదు. కాని నీ ఊహలూ, రాతలూ, పనులూ, ప్రపంచం లో ఏ మార్పు తెస్తాయనుకున్నావో ? ప్రపంచం లోని వాడివేగా నువ్వూను ? నీలో అవి తెచ్చే ఫలితమే నరకం ?
చలం : స్వర్గం కాకూడదా ?
యముడు : కావచ్చు. కాని నరకాన్ని ఏరుకున్నావు.
చలం : ఎప్పుడు ?
యముడు : ఇప్పుడే, అంటే నీ జీవితమంతా అన్నమాట!
చలం : అంటే ?
యముడు : ఇప్పుడనేది - పూర్వం ఎప్పుడూ అనే దాని పర్యవసానం - ఏ కార్యానికైనా ఫలితంవుంటుంది అనే నమ్మకంవుంటే, మరి ఫలితం వుండకుండా వుండదు. మిగిలిపోయిన ఫలితాలు అక్కడ అనుభవించాలి.
చలం : ఆ నమ్మకం లేకపోతే?
యముడు : లేకపోతే స్వర్గం లేదు, నరకం లేదు. కాని ఫలితం కలగదని పనులు చేసే వాళ్ళెవరు ?
చలం : నేను యముడననీ, నరకమనీ ఎందుకు అనుకున్నానంటే, చిన్నప్పటి భయాలూ, అలవాట్లూ వొదలక. అంతే కానీ నమ్మకం వుండి కాదు.
యముడు : మరి ఏం విశ్వసించావు ?
చలం : నాకేం తెలీదన్నాను.
యముడు : సరే, ఇప్పుడు నేర్చుకుంటావు.
చలం : ఏం నేర్చుకుంటాను ?
యముడు : ఏం నేర్చుకోవాలని వుంటే అదే !
చలం : ఏం లేద నా!
యముడు : అదే నేర్చుకుంటావు. నరకం లో.
చలం : మరి ఈ శిక్ష ఎందుకు ?
యముడు : నీ అవినీతి కార్యాల ఫలితంగా.
చలం : అట్లా రండి. నీతి అంటే ఏమిటి ? అవినీతి అంటే ఏమిటి ?
యముడు : నీకు తెలుసా ?
చలం : నాకు తెలీదు. తెలుసునన్నవాళ్ళతో వాదిస్తాను.
యముడు : నీ వాదాలు నాకు తెలుసు.
చలం : నా పుస్తకాలు చదివారా ?
యముడు : నిన్ను చదువుతున్నానుగా ఇప్పుడు !
చలం : నేను చాలా సార్లు మారాను.
యముడు : అన్ని మార్పులతోటీ స్పష్టంగా నిన్ను చదువుతున్నాను.
చలం : మరి చెప్పండి నీతి అంటే ఏమిటో ?
యముడు : నువ్వేమంటే అదే !
చలం : అయితే నాకు శిక్ష ఎందుకు ?
యముడు : నువ్వనే నీతికే నువ్వు విరుద్ధంగా చాలాసార్లు ప్రవర్తించావు గనక. కాదా ?
చలం : అవును. కానీ నా ఆదర్శం చాలా ఉన్నతం.
యముడు : కాని, నీ నీతి కీ, నీ ఆదర్శానికీ నువ్వు అపకారం చేసుకున్నావు. దానికి పరిశాంతి ఈ నరకం !
చలం : అసలు ఏ ఆదర్శం లేకుండా శాస్త్రాల్లోదీ, పొరుగువారనేదీ నీతిగా తీసుకుని బతికే వారికి నీతి గా వుండడం సులభం.
యముడు : అవును.
చలం : మరి వాళ్ళకి ?
యముడు : స్వర్గం
చలం : స్వర్గమా ? ఎందుకు ?
యముడు : నీతి గా బతికారు గనక. వాళ్ళ మనసులో అవినీతి చేశామనే నేరభావంలేదు గనక.
చలం : నేరభావం లేక పోతే చాలునన్న మాట. ఇక నేరమనేది లేదా?
యముడు : అదేగా రాసావు ఇన్నాళ్ళూ? పాప పుణ్యాలు లేవనీ, మనసు కల్పించుకుంటోదనీ, ఎవరి అంతరాత్మ వారికి ధర్మకర్త అనీ!
చలం : అంటే స్వర్గ నరకాలకి మనసులే ఆధారమా ?
యముడు : అవును. అంతే. నువ్వు రాసిన మాటలే. కాని నీకు నమ్మకం లేదన్న మాట.
చలం : మరి వీటి ని నిర్ణయించే దేవుడు ?
యముడు : దేవుడూ అంతే. కావాలంటే వున్నాడు. అఖ్కర్లేక పోతే లేడు !
చలం : మరి ఇదంతా నిర్ణయించే దెవరు ?
యముడు : నువ్వే !
చలం : తక్కినవాళ్ళనీ ?
యముడు : వాళ్ళే !
చలం : మరి నువ్వూ !
యముడు : నువ్వు వున్నావంటే వున్నాను అని చెప్పాను కదూ !
చలం : చాలా అన్యాయంగా వుంది వ్యవహారం.
యముడు : ఏమిటి ?
చలం : లేని దేవుడిలో స్వర్గం నమ్మితే, స్వర్గమా ?
యముడు : ఆ !
చలం : నేను చూసిన దొంగ భక్తులకీ, మూఢులకీ, పురుగు ల్లాంటి క్షుద్రులకీ ?
యముడు : వాళ్ళకీ అట్లాంటి స్వర్గమే. అంటే, వాళ్ళు కోరుకునేలాంటి స్వర్గం. వారు ఆరాధించే దేవుడు.
చలం : విష్ణు భక్తులకీ ?
యముడు : వైకుంఠం.
చలం : ఎంత బుద్ధి హీనుణ్ణి ! నేనూ ఓ దేవుణ్ణి నమ్మితే …
యముడు : ఏం లాభం ? నువ్వు నమ్మలేవు. అయినా ఇప్పుడైనా మించిపోయిందేమీ లేదు. గట్టిగా కోరుకుంటే వైకుంఠానికి వెళ్ళవచ్చు. కాని త్వరలోనే నరకానికి పోవాలని కోరుకుంటావు.
చలం : ఎందుకు ?
యముడు : భరించలేక. నీ స్వభావం అట్లాంటిది గనక.
చలం : ఏం చేస్తారు వైకుంఠం లో ?
యముడు : ఏం చెయ్యాలని ఆ భక్తులు కోరుకుంటారో అదే !
చలం : భజన ! పిడి భజన !
యముడు : అవే… భరిస్తావా ?
చలం : వాళ్ళూ ?
యముడు : (నవ్వుతో) అదేదో గొప్పపని అని మీ లోకం లో ప్రార్ధిస్తారు. నీ సాన్నిధ్యం లో చేర్చుకో. ఇంక మాకేమీ అవసరం లేదని! కాని అన్ని అవసరాలూ వుండనే వుంటాయి. వెడతారు వైకుంఠానికి. రాత్రింబగళ్ళు భజనే భజన !
చలం : వాళ్ళకి శాంతి అది !
యముడు : అనుకుంటారు.. భజన్లు, విష్ణుసాన్నిధ్యం శాంతి నిస్తుందని, భేషజాలకి భక్తి కోరుకుంటారు. కాని దాంటో నిలవలేక యాతన పడతారు.
చలం : నిజం గా భక్తి మాధుర్యం కలవాళ్ళో ?
యముడు : వాళ్ళకి ఫరవాలేదు. కాని వాళ్ళెందరున్నారు ? చాలా మంది కోరుకునే స్వర్గాలు అంతే, అసలు వాళ్ళకి ఇక్కడ ఏం కావాలో తెలిసిన వాళ్ళెంతమంది ?
చలం : మరి వాళ్ళేమౌతారు ?
యముడు : అట్లా తెలీక వెతుక్కుంటూ వుంటారు, అయోమయం గా తెలుసుకున్న దాకా.
చలం : మరి నరకంలో బాధలు పెడతారు కదా ?
యముడు : ఎవరన్నారు ? నువ్వు కోరుకున్నవన్నీ నరకం లో ఉన్నాయి. అందుకని అక్కడికి వెడుతున్నాము. మేమేం బాధ పెట్టము. ఆ బాధలేవో నువ్వే పెట్టుకుంటావు !
చలం : ఎందుకు పెట్టుకుంటాను ?
యముడు : భూలోకం లో ఎందుకు పెట్టుకుంటావు ? అక్కడా అంతే !
చలం : నాకు కావలసిన వన్నీ ఇక్కడా వుంటాయిగా ?
యముడు : అదే బాధ ! కావలసినవన్నీ వుండే బాధ. పైగా అవి నిన్నో పట్టాన వదలవు. స్వర్గం లో భజనలు మల్లేనే తలుచుకో. నీ పుస్తకాలూ, నీ కలలూ….
చలం : మరి ఇంక ఆ లోకానికీ, ఈ లోకానికీ వ్యత్యాసమేముంది ?
యముడు : ప్రయత్నాలూ, ఆశలూ ఫలించే లోకం ఇది. అంతే. ఆ లోకం లో మిగిలి పోయినవన్నీ.
చలం : ఈ నరక కాలం అయిపోయింతరవాత ఏమవుతాను ?
యముడు : ఏం లేదు. కానీ అనుకోకుండా వుండవు.
చలం : అప్సరస తో తిరుగుతో వుండాలనుకుంటే… ?
యముడు : అపుడెందుకు ? ఇప్పుడూ తిరగగలవు. అట్లా కోరుకుంటే. కానీ అక్కడంతా శాంతీ, సుఖం అనుకోటం లోనే మనుషులు చేసే పొరపాటు. వాళ్ళ మనసు వాళ్ళ తోటే వుంటుంది.
చలం : చాలా అర్ధంకాకుండా వుంది.
యముడు : అంతేలే. ఈ జన్మల్ని ఎవరూ నీ మీద రుద్దడం లేదు.
చలం : మరి సత్యం, న్యాయం, పద్ధతీ, అభివృద్ధీ…
యముడు : అవన్నీ వున్నాయి. కాని నువ్వు అనుకునేట్టు సంకుచితంగా కాదు. విలువలున్నాయి. కాని అవి కనబడవు నీకు. స్వార్ధంగా, క్రూరంగా బతికే మనుషులకి జీవితం లోంచి ఏమొస్తుంది? ఇతరుల కన్నీళ్ళలో బాధ పడే వాడికి, ఒక్క చిరునవ్వు లోంచి వచ్చే మాధుర్యం ఎవరెరుగుదురు ? బైట ఏం జరుగుతోందని కాదు - వాటి నించి నీ లోపల ఏం జరుగుతోందనే దృష్టి నీకు కలిగిన రోజున సమన్వయం ఎక్కువగా కలుగుతుంది.
చలం : మరి ఈ జనన మరణాల్నించి తప్పించుకోవాలని చేసే సాధకులు - మూర్ఖులేనా?
యముడు : వాళ్ళకింకా జీవించాలని వుంది. నిజంగా అఖ్కర్లేక పోతే, జనన మరణాల్నించి తప్పించుకోవడం ఒక్క నిముషం పని. జీవితం లో తాము కల్పించుకున్న బాధల్ని తామే పడలేక, ఏదో ముక్తి కావాలనే ఏడుపు ఆ సాధన అంతా.
చలం : మరి ఈశ్వరుడు ఆనందమయుడు, ఆత్మ ఆనందస్వరూపం అంటారు, అదేమిటి ?
యముడు : దేని మీదా ఆధార పడని ఆనందం కావాలనుకున్న నిమిషాన అదీ సిద్ధం గానే వుంది.
చలం : మరి అందరూ ఆ ఆనందాన్ని ఎందుకు కోరుకోరు ?
యముడు : వాళ్ళకి అఖ్కర్లేదు గనక !
చలం : ఎందుకు అఖ్కర్లేదు ?
యముడు : నీకెందుకు అఖ్కర్లేదు ?
చలం : అఖ్కర్లేకేం ? దొరక్కగానీ !
యముడు : దొరకడ మేముంది ? నువ్వు గట్టిగా ఇంకో దృష్టి లేకుండా వాంఛించాలి అంతే. నిజంగా యోచించుకో. ఆనందం అనేటప్పటికి నీ మనసు ఏం వాంఛిస్తుంది ? నీ పుస్తకాలు తెప్పించనా ? ఆ ఆనందమే పుష్కలంగా దొరుకుతుంది నీ కిక్కడ ! ఆ రూపాన ఆనందం వద్దని నువ్వు మొర పెట్టిందాకా ?
చలం : నా మొర ని ఎవరు వింటారు ?
యముడు : నువ్వే !
చలం : విని ?
యముడు : విని, ఇంకో రకమైన ఆనందాన్ని కోరుకుంటావు ?
చలం : తరువాత ?
యముడు : అది సిద్ధిస్తుంది. అంతే.. నిరంతరంగా అంతే…. అది ఇవ్వలేదనీ, ఇచ్చాడనీ, దేవుణ్ణీ, విధినీ, లోకాన్నీ, కర్మనీ తిడుతో బతుకుతారు. ఎవరు వాంఛించేది వాళ్ళకి తటస్థించి తీరుతుంది. అంతకన్న కరుణ గల విషయం ఆలోచించుకో గలవా ? వెళ్ళు. వాళ్ళందరూ నీ కోసం ఎదురు చూస్తున్నారు.
చలం : ఎవరు ?
యముడు : నీ కధా నాయికలు. నువ్వు వాంఛించి, ఊహించి కల్పించుకున్న ఆదర్శ వ్యక్తులు.
చలం : అమ్మో !
యముడు : (నవ్వుతో) చూశావా ? నీ నరకం ఇక్కడే ప్రారంభమయింది !
చలం : పోనీ స్వర్గానికి పోనీరా ?
యముడు : నిరభ్యంతరంగా . కానీ అక్కడ మునులూ, రాంభజన గాళ్ళూ.
చలం : ఆడవాళ్ళూ?
యముడు : రాజ్యలక్ష్ములూ, కాంతం, హృదయేశ్వరులూ, సవితలూ వుంటారు.
చలం : వద్దులేండి. నరకానికే పోతాను.
యముడు : నాకు తెలుసు గా ! అంటే నీకు తెలుసుగా !